In de derde aflevering van onze serie Corona, wat wordt het nieuwe normaal spraken we met Jaap-Henk Hoepman over privacy en veiligheid, en stellen de vraag Wordt privacy het grootste slachtoffer van de coronacrisis? Jaap-Henk is expert op het gebied van privacy by design. Hij is universitair hoofddocent aan zowel de Radboud Universiteit als de Universiteit van Groningen en is als hoofdwetenschapper verbonden aan het Privacy en Identity Lab (www.pilab.nl). ‘Privacy by design is een ontwerpfilosofie die als doel heeft meer privacy-vriendelijke systemen te ontwerpen.’
Sinds het uitbreken van het Sars-Cov2-virus lijkt onze privacy meer dan ooit onder druk te staan: non-stop locatie-tracking met corona-apps, het massale thuiswerken via privacy-onvriendelijke teleconferencing-software zoals Zoom, thuis schoolexamens maken in big brother-achtige omstandigheden, drone-camera’s die controleren op het bewaren van voldoende afstand, of het vooraf registreren van treinritten die je gaat nemen. De ernst van het coronavirus maakt de verleiding groot om onze privacy onderschikt te maken aan ‘belangrijker zaken’. Het gevaar bestaat dat tijdelijke methoden en maatregelen die tijdens een crisis geaccepteerd worden, later niet meer worden teruggedraaid. De verleiding is immers groot om eenmaal ingevoerde technologie te blijven gebruiken, niet zelden ook voor andere dingen dan waar het aanvankelijk voor bedoeld was.
Is de tegenstelling tussen privacy en veiligheid/gezondheid echter wel reëel? Kunnen we zonder noemenswaardig inbreuk op de privacy toch effectieve technologische maatregelen nemen om de pandemie voldoende onder controle te houden? En hoe zien die er dan uit? En wat kunnen wij hier zelf aan doen?